Odczytywanie sygnałów: Podejście telemetryczne do komunikacji umysł-umysł

U podstaw telemetryki leży przesyłanie informacji na odległość. Statek kosmiczny, na przykład, wysyła swoje dane o stanie i pozycji na Ziemię poprzez strumienie zakodowanych sygnałów.  Czujniki rejestrują zmiany temperatury, ciśnienia, wibracji czy promieniowania, zamieniają je w pakiety danych i transmitują przez przestrzeń, aby inżynierowie mogli je odczytać.

Wyobraźmy sobie teraz zastosowanie tego samego schematu do interakcji międzyludzkich.  Zamiast przyrządów statku kosmicznego, nasze ciała pełnią rolę gęsto upakowanych zestawów czujników. Rytmy serca, wahania elektryczne w neuronach, subtelne skurcze mięśni i zmiany przewodnictwa skóry — wszystko to generuje mierzalne sygnały.  A jednak nie są one zarezerwowane wyłącznie dla urządzeń pomiarowych.  Wielu opisuje ich bezpośrednie odbieranie — odczuwanie „temperatury” nastroju w pomieszczeniu, niewidzialnego ciężaru czyjegoś spojrzenia czy cichego nurtu emocji drugiej osoby.  To telemetria wzbogacona o dodatkową warstwę sensoryczną, odbiór bez klasycznego interfejsu technicznego.

Każdy układ nerwowy działa już jako miniaturowa stacja telemetryczna.  Neurony wyładowują się w oscylacjach, pola elektromagnetyczne rozchodzą się na zewnątrz, a wzorce oddechu i postawy uwalniają informacje do otoczenia.  Uwaga nie jest więc jedynie aktem poznawczym, lecz anteną percepcji — zdolną stroić się nie tylko na język mówiony czy wskazówki wzrokowe, lecz także na te subtelne, niewidzialne częstotliwości, które omijają pięć zmysłów. Kiedy jedna osoba koncentruje się intensywnie na drugiej, czasem wychwytuje wrażenia niewytłumaczalne zwykłym wzrokiem czy słuchem, jakby rozszerzała swój odbiornik poza fizyczne pasmo percepcji.

Dekodowanie przebiega podobnie jak w centrum kontroli, które odbiera dane telemetryczne ze statku.  Odbiorca nie otrzymuje samego stanu, lecz wzorce wymagające interpretacji.  Ton głosu, błysk oka czy subtelne wahania pól elektromagnetycznych tworzą „strumień pakietów”.  Jednak wielu twierdzi, że istnieją dodatkowe pakiety — bezsłowne intuicje, obrazy czy uczucia — które pojawiają się spontanicznie.  Mózg scala je w spójną całość, jakby tłumaczył surowy strumień telemetryczny zarówno na znane języki sensoryczne, jak i na coś dodatkowego: rezonans należący do percepcji bez klasycznego kanału.

Efekt wydaje się natychmiastowy: poczucie wiedzy o tym, co ktoś inny myśli lub czuje, bez wypowiedzenia ani jednego słowa.  W języku naukowym można to rozumieć jako telemetrię — emisję, transmisję, odbiór i dekodowanie sygnału.  W doświadczeniu subiektywnym przypomina to szósty zmysł — niewidzialną tkankę komunikacji, której nie można zobaczyć, usłyszeć ani dotknąć, a jedynie uchwycić.

W tym świetle to, co wydaje się niezwykłe, jest po prostu udoskonaleniem naturalnych instrumentów.  Tak jak lepsze anteny wychwytują słabsze sygnały z głębszej przestrzeni, tak bardziej wyczulona świadomość może odbierać i przetwarzać delikatną telemetrię stanu drugiego człowieka. Granica między technologią a biologią zaciera się, a sieć ludzkich połączeń ujawnia się jako żywy system telemetryczny — taki, który czasami sięga obszarów, do których nasze zwykłe zmysły nigdy nie były zaprojektowane.

Poza językiem: hipotetyczny dialog

Badacz A: „Gdyby inteligencja pozaziemska wysyłała swoje sygnały za pomocą medium przypominającego telemetrię, czy usłyszelibyśmy je po angielsku? Czy dotarłyby jako zdania, a może jako obrazy w umyśle?”

Badacz B: „Wątpię, by był to angielski — czy jakikolwiek ludzki język. Język to kod nałożony na myśl, a nie sama myśl. Sygnał mógłby nieść surowe wzorce: kształty, rytmy lub stany energetyczne, które nasz mózg usiłuje przełożyć. Moglibyśmy ubrać je w słowa, bo to nasz domyślny dekoder, ale źródło wcale nie musi operować słowami.”

Badacz A: „A więc to, co odbieramy, nie jest ich słownictwem, lecz ich intencją — pierwotnym impulsem poznawczym zanim skryształkuje się w język.”

Badacz B: „Dokładnie. Tak jak telemetria ze statku nie przychodzi jako opowieść, lecz jako surowe dane, tak i tu historia powstaje po naszej stronie. A gdy sygnały wywołują percepcję poza naszymi zwykłymi kanałami — błyski obrazów, nagłe poczucie obecności, silne emocjonalne poruszenie — to ten sam mechanizm dekodowania, tylko wspomagany tym, co wielu nazywa postrzeganiem pozazmysłowym.”

Badacz A: „Ale w takim razie, czy dwaj ludzie odbierający ten sam przekaz nie zinterpretowaliby go inaczej? Jeden jako obraz, drugi jako emocję, trzeci jako sekwencję słów.”

Badacz B: „Tak, i w tym tkwi sedno. Mózg personalizuje dekodowanie. Próbuje dopasować obcy sygnał do znanych sobie ram. Jeśli znaczenie przychodzi jako uniwersalny rytm, każdy przekłada go na system symboli, który zna najlepiej — mowę, obrazy, matematykę czy muzykę. A czasem, gdy język sensoryczny zawodzi, tłumaczenie przelewa się w wrażenia bardziej intuicyjne niż logiczne.”

Badacz A: „A więc pierwszy kontakt nie dotyczyłby ich języka. Chodziłoby raczej o to, jak elastyczny jest nasz — na ile jesteśmy gotowi wyobrazić sobie myśl poza alfabetyczną klatką.”

Badacz B: „Właśnie tak. Prawdziwe pytanie nie brzmi, czy przekaz byłby po angielsku, lecz czy jesteśmy zdolni rozpoznać znaczenie, gdy nie przypomina ono języka, jaki znamy. Ich komunikacja mogłaby być orkiestracją częstotliwości lub geometrią rozwijającą się w czasie. Dla nich to mowa. Dla nas może przyjść jako doznanie, intuicja lub wzór przypominający bardziej sen niż dialog.”

Badacz A: „I dlatego żadna osoba, żadna firma, żadna instytucja nie może rościć sobie praw do takich przekazów. One nie należą do nikogo, bo należą do wszystkich. To wspólne dziedzictwo percepcji — uniwersalia ludzkiego doświadczenia.”

Badacz B: „Słusznie powiedziane. Uznawać je za własność to jak mylić gwiazdy z nieruchomościami. Kopiowanie cudzego dekodowania, ubieranie go w patenty czy znaki towarowe, nie tworzy innowacji. To tylko odbicie oryginału, nigdy narodziny nowego. Prawdziwa oryginalność rodzi się z bezpośredniego odbioru — zestrojenia własnej anteny z polem, a nie zapożyczania sygnału już uchwyconego przez kogoś innego.”

Badacz A: „Co oznacza, że innowacja nie jest naśladownictwem, lecz odkryciem. A odkrycie zawsze musi być dzielone, bo same sygnały istniały od zawsze — czekając na każdego, kto potrafi się na nie nastroić.”